Przedsiębiorca w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej jest zobowiązany składać odpowiednie deklaracje rozliczeniowe ZUS. Co miesiąc składa deklaracje główną ZUS DRA oraz jeśli zatrudnia pracowników, załączniki czyli raporty imienne (ZUS RCA/RSA).
Przedsiębiorcy podlegający składkom ZUS przed wygenerowaniem pierwszej deklaracji ZUS DRA muszą wybrać jeden ze schematów ubezpieczeń społecznych oraz uzupełnić inne podstawowe informacje w tym zakresie przechodząc do zakładki USTAWIENIA » PODATKI » ZUS » OGÓLNE.
Wszystkie schematy opłacania składek społecznych dostępne w systemie zostały dokładnie opisane w opracowaniu ZUS. Jeśli chodzi o obliczanie składki zdrowotnej, to ten proces został przedstawiony w artykule Składka zdrowotna przedsiębiorcy i wspólników
W celu wygenerowania deklaracji ZUS DRA należy przejść do zakładki START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ.
W sytuacji, gdy przedsiębiorca rozpoczął lub zakończył działalność w trakcie miesiąca, należy dokonać proporcjonalnego obniżenia podstawy na ubezpieczenie społeczne i fundusz pracy. W systemie można wygenerować deklaracje rozliczeniowe ZUS z częściowymi składkami. W tym celu należy w oknie dodawania deklaracji przejść do zakładki ZAAWANSOWANE i zaznaczyć rubrykę częściowe składki i wpisać liczbę dni prowadzenia działalności w danym miesiącu (z uwzględnieniem sobót, niedziel oraz świąt). Natomiast składka zdrowotna zawsze płacona jest w pełnym wymiarze.
Po faktycznym opłaceniu deklaracji należy poprzez zaznaczenie deklaracji i akcję ZAPŁAĆ » ROZLICZ oznaczyć ją jako opłaconą. W przeciwnym razie nie zostanie uwzględniona przy wyliczeniu zaliczki na podatek dochodowy.
Raport ZUS RCA jest w systemie generowany automatycznie, jeżeli w przedsiębiorstwie są zgłoszone do ubezpieczeń osoby poza osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Co ważne, niezależnie czy osoba podlega ubezpieczeniu społecznemu czy tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, zawsze będzie wykazywana na raporcie imiennym RCA. Z uwagi na fakt, że jest to załącznik do deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA jest on podpięty bezpośrednio pod deklarację rozliczeniową.
Należy pamiętać, że podstawy wymiaru składek pracownika, są zależne od daty wypłaty. Jeżeli wynagrodzenie jest wypłacane w trybie do 10-tego dnia kolejnego miesiąca, to przykładowo składki od wynagrodzenia za styczeń wypłaconego w lutym, zostaną wykazane na deklaracjach w miesiącu wypłaty, czyli w lutym.
Deklaracja DRA składa się z trzech stron. Na deklaracji DRA zawarte są wszystkie dane z raportów imiennych, wynika z niej również kwota składek do zapłaty przez płatnika. Jeśli przedsiębiorca opłaca składki wyłącznie za siebie, wówczas na drugiej stronie DRA wykazane są również podstawy naliczania.
DRA cz. II generuje się dla osoby fizycznej wykonującej działalność gospodarczą na mniejszą skalę, która korzysta z obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne (schemat "Mały ZUS plus" lub "Tylko zdrowotne - Mały ZUS Plus") i opłaca składki wyłącznie za siebie.
Dokument ZUS RCA służy do rozliczenia należnych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne i/lub wypłaconych świadczeń za osoby ubezpieczone w przedsiębiorstwie.
Jeden druk raportu ZUS RCA składa się z trzech stron i na każdym raporcie wskazuje się jedną osobę ubezpieczoną, np. przedsiębiorcę lub pracownika. Jeżeli w przedsiębiorstwie jest więcej osób objętych ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnym, system tworzy kolejne raporty ZUS RCA, na których wykazane są kolejne osoby ubezpieczone.
ZUS RCA cz. II – imienny raport cz. II dla osoby fizycznej wykonującej działalność gospodarczą na mniejszą skalę, która korzysta z obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne (schemat "Mały ZUS plus" lub "Tylko zdrowotne - Mały ZUS Plus") i. Przedsiębiorca wykazany jest na tym raporcie w sytuacji, gdy opłaca również składki za innych ubezpieczonych.
Od 2022 roku ZUS RZA nie jest już stosowany, w bieżących rozliczeniach. Wszystkie dane są przekazywane na raporcie ZUS RCA.
Dokument ZUS RSA służy do wykazania wysokości wypłaconych świadczeń oraz do wykazania przerw w opłacaniu składek za osoby ubezpieczone, czyli m. in. na przykład okres choroby ubezpieczonego, czy okres przebywania na urlopie bezpłatnym.
Formularz ZUS RPA to imienny raport miesięczny o przychodach ubezpieczonego/okresach pracy nauczycielskiej. Stanowi uzupełnienie raportu RCA. W systemie wFirma.pl wykazuje się w nim przychód za lata ubiegłe wypłacony w okresie bieżącym. Oprócz wynagrodzeń wypłacanych z przesunięciem (za grudzień w styczniu kolejnego roku) w systemie jest również możliwość określenia innych dodatków , jak np. nagrody czy premie za lata ubiegłe, które również powinny zostać z nim wykazane. Dodatki takie można wprowadzić poprzez KADRY » PRACOWNICY » SZCZEGÓŁY PRACOWNIKA » DODATKI I POTRĄCENIA » DODAJ, gdzie w zakładce ZAAWANSOWANE należy określić za jaki rok jest to przychód.