Jak sporządzić spis z natury?

10 grudnia 2021

Aktualizacja: 28 kwietnia 2022

18 osób poleca

Prowadzę działalność handlową i wiem, że na koniec roku muszę zrobić remanent, jak mogę w łatwy sposób zrobić to na waszym serwisie?

Spis z natury sporządza się na koniec/początek roku lub okresu rozliczeniowego. Powinny się znaleźć w nim wszystkie składniki majątku, które zostały zaksięgowane jako towary handlowe i materiały - kolumna 10 w KPiR. Nawet jeżeli przedsiębiorca nie posiada towarów, należy w takiej sytuacji sporządzić zerowy remanent.

Spis z natury - co powinien zawierać?

Spis z natury powinien być sporządzony ręcznie oraz zawierać następujące dane:

imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
datę sporządzenia spisu,
numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
szczegółowe określenie towaru (i wyposażenia w przypadku likwidacji),
jednostkę miary,
ilość stwierdzoną w czasie spisu,
cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
łączną wartość spisu z natury oraz klauzulę "Spis zakończono na pozycji...",
podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników).

Spis z natury - arkusz

Ważne jest, że przedsiębiorcy będący płatnikami VAT w spisie z natury wyceniają towary oraz materiały wg cen zakupu netto. W pozostałych przypadkach (nievatowcy) bierze się pod uwagę ceny brutto.

Spis z natury - zestawienie z magazynu w systemie wfirma.pl

W przypadku użytkowników, którzy są podatnikami VAT i mają aktywny magazyn, można automatycznie wygenerować zestawienie poprzez zakładkę MAGAZYN » PRODUKTY » DRUKUJ » ZESTAWIENIE STANÓW (PDF) lub ZESTAWIENIE STANÓW (XLSX) i porównać je z otrzymanymi w ręcznym spisie z natury wynikami.

Spis z natury - zestawienie z magazynu

Wygenerowany w systemie remanent nie zastępuje sporządzonego ręcznie spisu z natury. Służy jedynie do ewidencjonowania stanów magazynowych uwzględnionych w systemie i porównania ich ze stanem faktycznym (braki lub nadwyżki)

Spis z natury - dodawanie remanentu

Remanent do systemu wprowadza się następująco: EWIDENCJE » REMANENTY » DODAJ REMANENT » REMANENT POCZĄTKOWY/KOŃCOWY

Spis z natury - dodawanie remanentu

W przypadku remanentu końcowego system automatycznie przeksięguje go jako remanent początkowy, nie należy go więc wprowadzać do systemu ręcznie.

FAQ

Po co robi się remanent?

Sporządzenie remanentu ma wpływ na wyliczenie podatku na koniec roku poprzez tzw. różnicę remanentów. Dlatego ważne jest jego poprawne sporządzenie i wykazanie.
Głównym celem sporządzania spisu z natury jest ustalenie faktycznego dochodu. Przy prowadzeniu ewidencji podatkowej w postaci KPiR dochód bowiem:

- powiększa się o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego, a początkowego, jeżeli:
wartość remanentu końcowego > wartość remanentu początkowego;
- obniża się o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego, a końcowego, jeżeli:
wartość remanentu końcowego < wartość remanentu początkowego.

W ryczałcie remanent nie ma wpływu na wysokość podatku.

Czy muszę przeprowadzić spis skoro prowadzę działalność usługową?

Jeżeli firma rozliczana jest na podstawie KPiR, to zobligowana jest do sporządzenia remanentu, czyli spisu z natury w dniu rozpoczęcia działalności, na dzień 1 stycznia, 31 grudnia, a także w dniu likwidacji działalności gospodarczej. Spis dokonany na ostatni dzień roku podatkowego jest jednocześnie spisem na pierwszy dzień roku następnego i ma tę samą wartość.
Nawet jeśli podatnik nie posiada żadnych składników podlegających spisowi, zerowy spis z natury podlega ewidencji. Wystarczy go sporządzić, wycenić i uwzględnić w KPiR. Spis z natury musi być przechowywany z innymi dokumentami księgowymi przez okres 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Czy trzeba zgłaszać remanent w urzędzie skarbowym?

Zniesiono wymóg informowania urzędu o sporządzaniu spisu z natury. Obecnie żaden przepis rozporządzenia dotyczący przeprowadzenia remanentu nie nakłada na podatnika obowiązku zawiadomienia o chęci przeprowadzenia spisu ani też nie wymaga przesłania kopii sporządzonego spisu z natury do urzędu skarbowego w jakiejkolwiek formie.

Co ujmuje się w remanencie?

Elementami podlegającymi spisowi z natury są:
1. towary handlowe
2. materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze
3. półwyroby i produkcja w toku
4. wyroby gotowe
5. braki i odpady
6. własne składniki majątku, które w dniu remanentu znajdują się poza siedzibą firmy
7. towary obce znajdujące się w dniu remanentu w przedsiębiorstwie (tylko ewidencja ilościowa i wskazanie właściciela)
Z założenia remanent nie obejmuje wyposażenia oraz środków trwałych. Wyjątkiem jest remanent likwidacyjny dla celów VAT, jeżeli przy zakupie tych składników majątku przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

Jak wartość remanentu wpływa na podatki?

Spis z natury służy wykazaniu stanu ilościowego i wartościowego składników majątku przedsiębiorstwa. Kwota różnicy pomiędzy spisem z natury sporządzonym na początku, a tym na koniec roku podatkowego wpływa znacząco na wartość podatku do zapłaty, gdyż bezpośrednio powiększa (gdy wartość remanentu końcowego jest wyższa od początkowego) lub pomniejsza (gdy wartość remanentu końcowego jest niższa od początkowego) dochód do opodatkowania.

Czy ryczałtowiec sporządza spis z natury?

Nie. Od 2019 roku obowiązek ten został zniesiony.

Zatem obowiązek ten leży po stronie wyłącznie podatników rozliczających się na zasadach ogólnych (skala podatkowa i liniowy) prowadzących KPiR.

Jak wprowadzić remanent początkowy do systemu, skoro przenoszę księgowość w trakcie roku?

Pomimo przenoszenia księgowości w trakcie roku do systemu wfirma.pl remanent początkowy wprowadza się schematem: EWIDENCJE >> REMANENTY >> DODAJ REMANENT >> REMANENT POCZĄTKOWY. Ustawia się wtedy faktyczną datę przeprowadzenia remanentu początkowego. Nie wpisze się on do ewidencji w miesiącu przeniesienia, tylko zostanie uwzględniony podczas wyliczania podatku w zeznaniu rocznym.

Co zrobić z nadwyżką, bądź niedoborem remanentowym?

Gdy po sporządzeniu spisu z natury występuje niezgodność ewidencji magazynowej ze stanem rzeczywistym (czyli wykazanym w remanencie), należy doprowadzić stan ewidencyjny do faktycznego.

Niedobory towarów wymagają przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Wartość niezawinionego niedoboru (czyli gdy przedsiębiorca zachował należytą staranność, by towar nie uległ zniszczeniu lub zagubieniu) należy wyksięgować z kol. 10 KPiR i wpisać ją do kolumny 13 - pozostałe wydatki.

Niedobór zawiniony nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu, dlatego w takim przypadku musi nastąpić jego całkowite wyksięgowanie z kosztów poprzez wpis wartości stwierdzonego niedoboru w kol. 10 KPiR (EWIDENCJE >> KPIR >> DODAJ WPIS >> KOLUMNA ZAKUP TOWARÓW LUB USŁUG) ze znakiem minus bez wpisania tej wartości do żadnej innej kolumny. Korzystając z modułu magazynu niedobór należy rozliczyć dokumentem RW.

Nadwyżka towarów jest przychodem. Wartość tę należy zewidencjonować w kolumnie 8 - pozostałe przychody poprzez EWIDENCJE >> KPIR >> DODAJ WPIS >> kolumna POZOSTAŁE PRZYCHODY. Korzystając z modułu magazynu nadwyżkę remanentową należy rozliczyć dokumentem PW.

Jak przeprowadzić remanent przy zamknięciu działalności?

W przypadku likwidacji działalności, obowiązkowo należy sporządzić spis z natury dla celów PIT. Czynni podatnicy VAT prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów muszą dodatkowo sporządzić oddzielny spis z natury dla celów VAT.

W spisie dla celów PIT należy uwzględnić majątek pozostający w działalności na dzień likwidacji. Spis ten obejmuje m.in. towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze. Remanent należy sporządzić nawet jeżeli jego wartość wynosi 0 zł.

Aby prawidłowo zamknąć działalność w systemie należy taki remanent wprowadzić poprzez: EWIDENCJE >> REMANENTY >> DODAJ REMANENT >> REMANENT LIKWIDACYJNY. W wyświetlonym oknie należy wprowadzić datę sporządzenia remanentu, czyli datę likwidacji działalności i jego wartość.

W spisie dla celów VAT muszą znaleźć się towary, przy nabyciu których przysługiwało prawo do odliczenia VAT (bez względu na to, czy skorzystało się z tego prawa, czy nie) i które na dzień likwidacji działalności pozostają w firmie. Należy mieć na uwadze, że nie tylko towary handlowe i materiały, ale również środki trwałe i wyposażenie muszą znaleźć się w tym remanencie, jeżeli przy ich zakupie przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Informację o wartość spisu z natury należy zawrzeć w deklaracji JPK_V7 składanej za ostatni okres rozliczeniowy prowadzonej działalności. Sam spis z natury trzeba dostarczyć do Urzędu Skarbowego np. listem poleconym.

Remanent dla celów VAT wprowadza się do systemu wfirma.pl poprzez: EWIDENCJE >> REJESTR VAT SPRZEDAŻY >> DODAJ WPIS. W polu NABYWCA należy kliknąć na opcję BRAK KONTRAHENTA i wprowadzić numer sporządzonego spisu z natury, a w zakładce ZAAWANSOWANE należy zaznaczyć opcję LIKWIDACYJNY SPIS Z NATURY i w polu PODATEK NALEŻNY wprowadzić wartość podatku VAT wynikającą z remanentu. Po zapisaniu podatek VAT zostanie wykazany w odpowiedniej pozycji deklaracji JPK_V7, za okres rozliczeniowy, w którym dokonano wpisu.