Rozliczenie osób współpracujących w systemie

Osobę pomagającą przy prowadzeniu przedsiębiorstwa należy rozliczyć z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Podczas świadczenia pomocy przez członka rodziny w ramach stosunku pracy lub bezumownie, jednym z wymogów jest prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. Więcej szczegółów i odpowiedzi na pytanie jak wygląda rozliczenie osób współpracujących - członków rodziny pomagających w przedsiębiorstwie w artykule zatrudnianie rodziny a składki ZUS.

Kto spełnia definicję osoby współpracującej?

Definicja osoby współpracującej została bardzo szczegółowo opisana w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z tą ustawa za osobę współpracującą uważa się: małżonka, dzieci własne lub dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma pod warunkiem, że pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracujących przy prowadzeniu działalności.

Rozliczenie osób współpracujących bezumownie

System posiada funkcję rozliczenia osób współpracujących, które świadczą swoją pomoc bezumownie. Osoby współpracujące można wprowadzić do systemu tak, aby były wykazywane na raportach imiennych deklaracji DRA. W sytuacji, kiedy przedsiębiorca zgłasza do ubezpieczeń osobę współpracującą bezumownie 

Wprowadzenie osoby współpracującej do systemu

W celu dodania osoby współpracującej należy przejść do zakładki USTAWIENIA » PODATKI » ZUS » OSOBY WSPÓŁPRACUJĄCE » DODAJ.

Pojawi się okno pozwalające na wprowadzenie danych osoby współpracującej.

W przypadku osoby współpracującej wspólnika spółki, pojawi się dodatkowa opcja “OSOBA POWIĄZANA Z”. Istnieje możliwość wyboru osoby, z którą ma być powiązana osoba współpracująca.

Jaki schemat składek wybrać?

Po zapisaniu danych pojawi się okno, w którym konieczne jest podanie okresu rozpoczęcia współpracy. Jeżeli końcowa data współpracy nie jest określona, nie jest obowiązkowe jej dodawanie (datę końcową można wprowadzić po zakończeniu współpracy). Rozliczenie osób współpracujących zależy od wybranego schematu składek:

• Duży ZUS - oznacza opłacanie pełnych składek społecznych oraz zdrowotnych - dla osób nie posiadających innego tytułu do ubezpieczeń,
• Tylko zdrowotne - ten schemat składek przeznaczony jest dla osób, posiadających inny tytuł do ubezpieczenia (np. umowa o pracę z wynagrodzeniem wyższym niż minimalna krajowa).

Jeżeli osoba współpracująca świadczy pracę bezumownie wówczas pole "zatrudnienie na podstawie umowy o pracę" powinno pozostać odznaczone.

Aby zmodyfikować wprowadzony okres współpracy (np. w celu wprowadzenia daty końcowej), czy dokonać zmiany schematu opłacanych składek, wystarczy kliknąć na wprowadzoną datę i wybrać opcję Modyfikuj.

W razie zmiany schematu opłacania składek można dodać kilka okresów współpracy dzięki czemu składki naliczą się odpowiednio do każdego z okresów.

Zgłoszenie osoby współpracującej do ubezpieczeń

Kolejnym krokiem jest wygenerowanie deklaracji zgłoszenia do ubezpieczeń ZUS ZUA (ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne) lub ZUS ZZA (tylko ubezpieczenie zdrowotne). W tym celu należy przejść do zakładki START » ZUS » DEKLARACJE ZGŁOSZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ » ZUS ZUA lub odpowiednio ZUS ZZA.

Członka rodziny, który pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym i świadczy pomoc jako osoba współpracująca, zgłasza się w ZUS z kodem 05 11.

Wygenerowane zgłoszenie należy przekazać do ZUS w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku do ubezpieczeń. Można to zrobić bezpośrednio z systemu, o czym więcej znaleźć można w artykule: E-ZUS, czyli wysyłka deklaracji ZUS bezpośrednio z wFirma.pl

Rozliczenie osób współpracujących na deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA

Po zakończeniu miesiąca należy wygenerować deklarację rozliczeniową poprzez START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ.

Rozliczenie osób współpracujących zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych zostanie wykazane na raporcie imiennym ZUS RCA. Co ważne, jeżeli okres współpracy nie obejmuje pełnego miesiąca, system automatycznie dokona proporcjonalnego podziału podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy. Wszystkie składki za osobę współpracującą są finansowane przez płatnika składek. W przypadku gdy dana osoba współpracująca pomaga w prowadzeniu działalności wspólnikowi spółki będzie wykazywana na jego deklaracji również z kodem 05 11.

Księgowanie składek za osobę współpracującą

Po opłaceniu składek ZUS za dany miesiąc, wygenerowaną deklarację należy rozliczyć wprowadzając datę faktycznej zapłaty składek, poprzez zaznaczenie dokumentu i wybór opcji ZAPŁAĆ » ROZLICZ.

Składki społeczne za osobę współpracującą można odliczyć od dochodu (pomniejszają podstawę opodatkowania tak samo jak składki opłacane za przedsiębiorcę) w miesiącu, w którym zostały zapłacone.

Składki zdrowotne za osobę współpracującą podlegają odliczeniu od dochodu w przypadku, gdy jako formę opodatkowania wybrano podatek liniowy, a przychód pomniejsza, gdy przedsiębiorca rozlicza podatek w formie ryczałtu. Przy podatku liniowym duma składek zdrowotnych do odliczenia w ciągu roku nie może przekroczyć 8700 zł (chodzi tu łącznie o składki przedsiębiorcy i osoby współpracującej). Przy ryczałcie pomniejsza się przychód o 50% opłaconych za przedsiębiorcę i osobę współpracującą składek.

Składki na Fundusz pracy są księgowane są w kpir dowodem wewnętrznym w dacie ich zapłaty.

Zakończenie współpracy i wyrejestrowanie z ZUS

By zakończyć współpracę z osobą współpracującą, należy przejść do zakładki  USTAWIENIA » PODATKI » ZUS, a następnie do części dotyczącej osób współpracujących oraz kliknąć na datę okresu współpracy. Pojawi się okno, w którym należy wybrać opcję Modyfikuj.

W oknie okres współpracy należy wprowadzić datę zakończenia współpracy i kliknąć “Zapisz”. Jeśli zakończenie współpracy nastąpi w połowie miesiąca, wówczas składki na DRA zostaną naliczone proporcjonalnie, tylko za dni współpracy.

Następnym krokiem jest wyrejestrowanie osoby współpracującej z ubezpieczeń. W tym celu należy przejść do zakładki START » ZUS » DEKLARACJE ZGŁOSZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ » ZUS ZWUA. Pojawi się okno z danymi, które zostaną ujęte w deklaracji, system automatycznie wprowadzi datę wyrejestrowania na podstawie wprowadzonej daty zakończenia współpracy. Przy wyrejestrowaniu należy wybrać Kod przyczyny wyrejestrowania: 100 - ustanie tytułu do ubezpieczeń/ubezpieczenia.

Deklarację ZUS ZWUA należy przekazać do ZUS w ciągu 7 dni. Można to zrobić bezpośrednio z systemu, o czym więcej piszemy w artykule: E-ZUS, czyli wysyłka deklaracji ZUS bezpośrednio z wFirma.pl.