W przedsiębiorstwach zajmujących się działalnością wytwórczą oraz handlową duży odsetek ponoszonych kosztów stanowią towary handlowe oraz materiały podstawowe. Do ich ewidencjonowania służy kolumna 10 KPIR - Zakup towarów handlowych i materiałów.
Faktury bądź rachunki dokumentujące zakup towarów handlowych i materiałów podstawowych w systemie księguje się przez zakładkę WYDATKI » KSIĘGOWANIE » DODAJ » FAKTURA VAT / FAKTURA (BEZ VAT) lub WYDATEK (w przypadku nievatowca) jako rodzaj wydatku: ZAKUP TOWARÓW HANDLOWYCH ORAZ MATERIAŁÓW PODSTAWOWYCH.
Po zapisaniu wydatku za zakup towarów bądź materiałów zostanie on zaksięgowany w kolumnie 10 Księgi Przychodów i Rozchodów - zakup towarów handlowych i materiałów oraz w Rejestrze VAT zakupu (w przypadku czynnych podatników VAT).
W przypadku przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego i korzystających z Ewidencji Przychodów zaksięgowane faktury zakupowe będą widoczne w zakładce WYDATKI » KSIĘGOWANIE oraz u czynnych podatników VAT trafią do Rejestru VAT zakupu.
Fakturę zakupu towarów można księgować w systemie poprzez zakładkę STAWKI. Wówczas dokonuje się ujęcia kwoty wskazanej w podsumowaniu faktury, odpowiednio w polu WARTOŚĆ NETTO, KWOTA VAT i WARTOŚĆ BRUTTO.
Drugim sposobem księgowania faktury dotyczącej zakupu towarów handlowych i materiałów podstawowych, jest ujęcie jednostkowe zarówno wartości, jak i produktów wskazanych na fakturze w zakładce POZYCJE. Wówczas konieczne jest uzupełnienie wszystkich poszczególnych pozycji faktury - produktów z rozbiciem na poszczególne ich wartości i ilości. Księgowanie za pomocą tej zakładki aktualizuje katalog produktów (w zakładce: PRZYCHODY » PRODUKTY w pakiecie bez magazynu lub zakładce: MAGAZYN » PRODUKTY w pakiecie z włączonym magazynem) - po zaksięgowaniu wydatku system tworzy automatycznie dokument PZ (opcja dostępna w pakiecie z magazynem).
Jeśli zakupione towary handlowe oraz materiały podstawowe posiadają daty ważności, możliwe jest ich dodanie z uwzględnieniem poszczególnych partii produktów. Sposób dodania daty ważności jest jednak uzależniony od zdefiniowania produktów widniejących na stanie w zakładce MAGAZYN » PRODUKTY.
Jeśli data ważności produktu jest datą przyszłą, po zapisaniu wydatku systemem wygeneruje dokument PZ. Jeśli jednak data ważności będzie datą wsteczną system wyśle komunikat o treści “Wprowadzona data ważności jest w przeszłości. Jesteś pewien, że chcesz kontynuować?”. Po zaakceptowaniu i wybraniu opcji TAK, system automatycznie wygeneruje dokument PZ. W przypadku wyboru opcji NIE system nie wygeneruje dokumentu magazynowego, lecz cofnie użytkownika z powrotem do okna dodawania wydatku.
Zdarza się, że towar zostanie dostarczony jeszcze przed wstawieniem faktury VAT lub dokument ten dotrze do nabywcy z opóźnieniem. Wówczas co do zasady na gruncie PIT, nawet jeśli podatnik nie posiada dokumentu stanowiącego dowód księgowy musi dokonać wpisu do ewidencji KPIR w dacie otrzymania towaru. W tym celu należy sporządzić szczegółowy opis zakupionego towaru handlowego i na jego podstawie dokonać zapisu w ewidencji.
Aby dokonać wpisu do ewidencji KPIR na podstawie sporządzonego opisu należy przejść do zakładki EWIDENCJE » KPIR » DODAJ WPIS, gdzie należy wpisać wartość zakupionych towarów w polu ZAK. TOW. HANDL. I MATERIAŁÓW oraz uzupełnić pozostałe dane.
Natomiast na gruncie podatku VAT księgowania należy dokonać zgodnie z datą odbioru faktury. Zatem po otrzymaniu faktury VAT należy dokonać księgowania wydatku wyłącznie do rejestru VAT zakupów.
W tym celu należy przejść do zakładki WYDATKI » KSIĘGOWANIE » DODAJ » FAKTURA VAT, następnie jako rodzaj wydatku wybrać ZAKUP TOW.W HANDLOWYCH ORAZ MATERIAŁÓW PODST. i uzupełnić pozostałe dane zgodnie z otrzymanym dokumentem. Następnie należy przejść od zakładki IMPORT Z ZAGRANICY I INNE ZAAWANSOWANE i w polu SKUTEK KSIĘGOWY wybrać opcję KSIĘGUJ DO VAT. Po zapisaniu podatek VAT zostanie ujęty w rejestrze VAT zakupów zgodnie z datą odbioru wskazaną (podczas księgowania) w polu DATA KSIĘGOWANIA DO VAT.